Przykłady odmian roślin wprowadzonych przez hodowców.

Był czas kiedy ludzie zeszli z drzewa. Co to za historia? I czy warto słuchać dalej? Dalsze wydarzenia pobiegły już spokojnie, ale na początku zdarzyła się rewolucja. Rewolucja agrarna. Jeśli czas trwania ludzkości przedstawimy na osi w postaci odcinka długości jednego roku, to zdarzyła się ona przedwczoraj.

Początki historii

Ludzie zorganizowani byli wtedy w plemionach i mogli wziąć w posiadanie tyle ziemi ile byli w stanie patrolować w ciągu dnia wykorzystywali areał w sposób prosty i naturalny. Obecnie, z powodu przeludnienia i kurczących się zapasów: minerałów, wody i powietrza, ludzkość weszła w okres optymalizacji. Wyciskania ostatecznych osiągów ze wszystkiego. Rolnictwo musi zagwarantować dostateczny poziom produkcji. I wybierając inne metody niż intensyfikacja i nawożenie środkami mineralnymi, musi sprostać ciągle rosnącemu zapotrzebowaniu na wszystko. Można to osiągnąć podniesieniem poziomu plonowania roślin i zwierząt hodowlanych. Każdego roku prowadzone są prace nad biologicznym udoskonalaniem starych i wyprowadzaniem nowych odmian. Genetyczne eksperymenty dają perspektywy rozwoju na oczekiwanym poziomie.

Każdego roku Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych wydaje drukuje i udostępnia w formie cyfrowej listy odmian gatunków roślin uprawnych, które zostały wyprowadzone przez hodowców¹. Daje mu do tego prawo polskie ogłoszone 25 listopada 2010 r. w art.7 punkt 2².

Z ustawą o CEBORU łączy się ściśle Ustawa o nasiennictwie z dnia 9 listopada 2012 r. tj. z dnia 8 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 129)³, którą wspiera merytorycznie Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wykazu gatunków roślin, których odmiany podlegają rejestracji, oraz których materiał siewny może być wytwarzany, oceniany i kontrolowany z dnia 25 czerwca 2020 r. (Dz.Urz.MRiRW z 2020 r. poz. 24)⁴.

Przykładem nowoczesnej odmiany rośliny wprowadzonej przez hodowców jeszcze w XIX wieku jest najmłodsze wyhodowane zboże:
Jest nim pszenżyto⁵. Jak nazwa wskazuje, na jego skład genetycznego garnituru składają się DNA żyta i pszenicy. Niepłodne mieszańce, a następnie rośliny dające kiełkujące ziarno zostały odkryte pod koniec XIX wieku. Pierwsze odmiany zaadaptowano do produkcji towarowej w połowie XX wieku. Pierwsza polska odmiana o nazwie „Lasko” znalazła się w masowej produkcji i trafiła na pola w 1982 roku.

Praca ludzi związanych z rolnictwem to często praktyka optymalizacyjna. Poszukuje ona sposobów na podwyższenie efektywności wytwórczości rolnej. Zatem poszukiwanie nowych odmian to nie tylko romantyczna przygoda odkrywcy. To mozolna praca o wyższe plony, które, choć pociągają zwiększenie kosztów, dają perspektywę na wypracowanie nadwyżki rekompensującej z nawiązką wzrost nakładów. Dlatego owoce pracy naukowców-hodowców poddawane są wnikliwej analizie. Analizie w ujęciu kosztów i zyskowności.

Źródła

¹ Lista odmian roślin rolniczych wpisanych do rejestru w 2021 – dostęp po zalogowaniu: https://coboru.gov.pl/Publikacje_COBORU/Listy_odmian/lo_rolnicze_2021.pdf
² Ustawa o COBORU – dostęp po zalogowaniu: https://sip-1legalis-1pl-100000dxx024c.han.wsb.poznan.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrrgyydimrrha4tmltwmvzc4mjxgq4di
³ Ustawa o nasiennictwie – dostęp po zalogowaniu: https://sip-1legalis-1pl-100000dxx024c.han.wsb.poznan.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrsgqydknzwgy3dqltwmvzc4mjygy2dm
⁴ Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wykazu gatunków roślin […] wytwarzany, oceniany i kontrolowany – dostęp po zalogowaniu: https://sip-1legalis-1pl-100000dxx024c.han.wsb.poznan.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrtg4ytkmrqhaydqltwmvzc4mjygq2di
⁵ EKONOMICZNA EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI ZIARNA PSZENŻYTA OZIMEGO dostęp po zalogowaniu: https://www.ceeol.com/search/viewpdf?id=833150